DETECTION OF STRUCTURAL PROBLEMS AND DAMAGES BY OBSERVATIONAL INSPECTIONS IN "CUMBA" AND "KABALTI" IN DIYARBAKIR

Suriçi Region in Diyarbakır is the part of the city surrounded by historical walls and home to many historical and traditional buildings. Keeping the architectural elements that make up the traditional texture of the region alive is important in terms of preserving the historical texture. Aim: This study was conducted to identify and evaluate the structural problems and damages in the current state of the ‘‘cumba’’ and ‘‘kabaltı’’, which are traditional architectural elements that have survived to the present day in the Suriçi Region. Method: In the study, some extant ‘‘cumba’’ and "kabaltı" were examined on site and field work was carried out. Structural problems and damages in the buildings were detected observationally. Detected damages are grouped under the following headings: damages caused by natural conditions such as temperature change or humidity, damages caused by material losses, and damages caused by user error. Problems and damages in the buildings examined during the field study were documented with photographs. Results: It was observed that the existing damages were concentrated in the stone and wooden materials used. Color change, surface distortion and deflection damage caused by climatic effects were detected. Loss of surface and binding mortar in stone material; in the wooden material, crusting, rotting and superficial crack damage occurred. Non-specific interventions in carrier systems have caused user-related damage. Conclusion: The ‘‘cumba’’ and ‘‘kabaltı’’, which are aesthetic parts of traditional city architecture, are architectural elements that should be protected. In this study, the structural problems and damages detected are included in the table created to contribute to the precautions to be taken, restoration applications or zoning regulations in the context of urban texture of these buildings, whose current condition and damages were determined by observational detection method.

Keywords: Cantilever, Suriçi Region, Structural Problems

Doi: 10.17365/TMD.2024.TURKEY.31.02

Diyarbakır’da yer alan Suriçi Bölgesi; kentin tarihi surları ile çevrili olan, birçok tarihi ve geleneksel yapısına ev sahipliği yapan bölümüdür. Bölgenin geleneksel dokusunu oluşturan mimari öğelerin yaşatılması tarihi dokunun korunması açısından önemlidir. Amaç: Bu çalışma, Suriçi Bölgesinin günümüze ulaşmış geleneksel mimari öğelerinden olan ‘‘cumba’’ ve ‘‘kabaltı’’ların mevcut durumlarındaki yapısal sorunların ve hasarların tespit edilip değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışmada, bazı ‘‘cumba’’lar ve ‘‘kabaltı’’ları yerinde incelenerek alan çalışması yapılmıştır. Yapılardaki yapısal sorunlar ve hasarlar gözlemsel olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen hasarlar; sıcaklık değişimi veya nem gibi doğa koşullarının etkisiyle oluşmuş hasarlar, malzeme kayıpları etkisiyle oluşmuş hasarlar ve kullanıcı hatasıyla oluşmuş hasarlar şeklinde başlıklar altında gruplandırılmıştır. Alan çalışmasında incelenen yapılardaki sorunlar ve hasarlar fotoğraflarla belgelenmiştir. Bulgular: Çalışmada mevcut hasarların kullanılan taş ve ahşap malzemelerde yoğunlaştığı gözlemlenmiştir. İklimsel etkilerden kaynaklı oluşan renk değişimi, yüzey bozulması ve sehim hasarları saptanmıştır. Taş malzemede, yüzey ve bağlayıcı harç kaybı; ahşap malzemede ise kabuklanma, çürüme ve yüzeysel çatlak hasarları oluşmuştur. Taşıyıcı sistemlerindeki özgün olmayan müdahaleler kullanıcı kaynaklı hasarların oluşmasına sebebiyet vermiştir. Sonuç: Geleneksel kent mimarisinin birer estetik parçası olan ‘‘cumba’’lar ve ‘‘kabaltı’’ları korunması gereken mimari ögelerdir. Bu çalışmada gözlemsel inceleme yöntemiyle mevcut durumu ve hasarları tespit edilen bu yapılarla ilgili alınacak önlemlerde, yapılacak restorasyon uygulamalarında veya kentsel doku bağlamındaki imar düzenlemelerinde katkı sağlaması amacıyla tespit edilen yapısal sorunlara ve hasarlara oluşturulan tabloda yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çıkma, Suriçi Bölgesi, Yapısal Sorun

Doi: 10.17365/TMD.2024.TURKEY.31.02

Page Range: 25-50