AN UNCONSUMED META-IMAGE: ATAKULE AS AN URBAN-IMAGE

The cities produce consumption-oriented symbols using the power of architecture. Some of these symbols considered as meta, are replaced by the new ones and others might be transformed from meta-image to urban-image, by leaving a long lasting effect in collective memories and become a value evoking the place. Aim: Atakule which has been proposed as a meta-image by using the tower image, maintains its existence as an urban-image has been evaluated through its historical and semantical contexts. The aim is to reveal the main reasons underlying the potential of Atakule to preserve its urbanimage value and its continuity. Method: From the 1980s to the present, the image evolution of the building has been questioned by means of images in various media and communication tools and through on-site works. Findings: The study shows that while it was originally an image that could belong to any place when built, it managed to become an urban-image regardless of its base. Conclusion: Atakule is a structure that has been ‘registered’ in the collective memory of the city. This encompasses the value of the tower in its urban and spatial memory as well as its value produced in the social and cultural memory of the public and expresses its continuity as a whole.

Keywords: Iconic Structure, City Icon, Urban-Image, Atakule, Collective Memory

Doi: 10.17365/TMD.2019.1.12

Kentlerin kimlik değerini değiştirip dönüştürme ön görüsüyle bir dünya yarışı içerisinde markalaşabilme potansiyelinin öne çıkarılması ve bu doğrultuda turizm değeri yaratılması ve teknolojik başarıların yansıtılması, kentleri simge yapı arayışına itmektedir. Bu bağlamda kentler, mimarlığın gücünü kullanarak tüketim odaklı simgeler üretmektedirler. Postmodern kültürün meta olarak gördüğü bu simgelerden bazıları zaman içerisinde tüketilip hızla yenileri ile yer değiştirirken, bazıları ise ‘kentsel-imge’ ye dönüşerek toplum belleğinde kalıcı etki bırakabilmekte, bulunduğu yer ile bütünleşerek o yeri çağrıştıran bir değer haline gelebilmektedir. Amaç: Bu kavramsal ilişkilerin beraberinde bu çalışmada; kule imgesi kullanılarak bir meta-imge olarak önerilmiş, fakat bugün halen kent için simgenin de ötesinde kentsel-imge olarak varlığını koruyan Ankara’nın Atakule’si mercek altına alınmıştır. Yapının kentin simge yapısı olma durumundan kentsel-imge haline evrilme sürecinin; tarihsel ve anlamsal bağlamlarıyla çözümlemesini yapmaktır. Bu çözümleme; Atakule’nin kentsel-imge olma ve sürekliliğini koruyabilme potansiyelinin altında yatan temel sebepleri ortaya koymayı hedefler. Yöntem: 1980’lerden günümüze kadar geçen sürede, çeşitli medya ve iletişim araçlarında yer alan görseller ve yerinde tespitler aracılığı ile yapının imge değeri sorgulanmıştır. Bulgular: Çalışma; kulenin başlangıçta tek başına her yere ait olabilecek herhangi bir imge iken, kentsel değişim ve dönüşüm sürecinden etkilenmeyerek bazasının varlığından bağımsız bir şekilde tek başına simge olmayı başarabildiği ve toplum hafızasında önemli bir yer edinerek bugün bir kentsel-imge olarak var olabildiğini göstermiştir. Sonuç: Atakule, kentin bugünkü bağlamı ile imgesel anlamda bütünleşerek kent hafızasına kendini ‘tescil’ ettirmiş bir yapıdır. Bu ‘tescil’; kulenin kentsel ve mekânsal bellekteki değeri kadar, kentlinin toplumsal ve kültürel belleğinde üretilen değerini de kapsamakta ve bir bütün olarak sürekliğini ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Simge Yapı, Kent Simgesi, Kentsel-İmge, Atakule, Toplumsal Bellek

Doi: 10.17365/TMD.2019.1.12

Page Range: 458-484