THE REFLECTION OF CULTURAL ASPECTS ON VERNACULAR ARCHITECTURE: CASE OF BURHANLI VILLAGE, CEYHAN

Aim: The financial, social and cultural development in urban areas encouraged people to move out from rural areas which resulted in the extinction of vernacular architecture shaped as a result of cultural background. The main aim of this study is to examine how cultural aspects are reflected to spaces in vernacular architecture. Method: Burhanlı Village located in Ceyhan/Adana is chosen as the case study, because of its unique settlement character where yörük culture can still be seen. Within the scope of the study, historical development of Burhanlı village is examined, survey drawings of 16 traditional houses are prepared and interviews with local residents are undertaken in order to understand how culture is reflected in inner and outer spaces. Findings: It is ascertained that building stock in the village is mostly comprised of two storey houses, where ground floors are used as stables or warehouses, the upper floors include spaces for daily living. In the houses where sofa is the main element of the plan organization, wood, mud brick or stone was used as building material and it is revealed that traditional houses are under threat because of poor quality intervention. Conclusion: It is determined that culture was reflected more in details in inner and outer spaces rather than spatial organization and that these unique qualities have to be preserved.

Keywords: Culture, Yörük, Vernacular Heritage, Adana

Doi: 10.17365/TMD.2021.TURKEY.22.05

Amaç: Kentlerdeki yaşamın ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan hızla ilerlemesi insanları kırsaldan kente göç etmeye yöneltmiş, kırsal alanlarda kültürün biçimlendirdiği özgün mimari miras yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu çalışmada ana amaç kültürel özelliklerin mekâna nasıl yansıtıldığını kırsal mimari miras üzerinden araştırmaktır. Yöntem: Kırsal yaşamın süregeldiği, yörük kültürünün yaşatıldığı, kültüre ait özgün örnekleri barındıran Adana ilinin Ceyhan ilçesinde bulunan Burhanlı köyü çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında Burhanlı köyünün tarihsel gelişimi incelenmiş, 16 geleneksel konutun rölöveleri alınarak yapıların mevcut durumu belgelenmiş; kültürel etkilerin iç ve dış mekânlara nasıl yansıdığı tartışılmıştır. Bulgular: Yapılan inceleme sonucunda, çoğunlukla iki katlı evlerin görüldüğü köyde yapıların alt katında köylülerin geçim kaynağını yansıtan mekânların, üst katta ise yaşama alanlarının konumlandığı belirlenmiştir. Sofalı plan şemalarının görüldüğü yerleşimde yığma kârgir yapım sistemi ile inşa edilen evlerde ahşap, kerpiç ve taşın yapı malzemesi olarak kullanıldığı ve kırsal mimarinin niteliksiz müdahalelerle tehdit altında olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Kültürün kırsal mimariye mekânsal organizasyonda olmasa da iç ve dış mekânlardaki detay çözümlerinde yansıdığı ve bu özgün niteliklerin korunması gerektiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kültür, Yörük, Kırsal Miras, Adana

Doi: 10.17365/TMD.2021.TURKEY.22.05

Page Range: 32-63