AUTHENTICITY AND INTEGRITY IN THE CONTEXT OF OUTSTANDING UNIVERSAL VALUE: SAFRANBOLU, OLD BAZAAR

In order to be accepted into the UNESCO World Heritage List, which represents the common heritage of humanity, the conditions for the preservation of the values of ‘authenticity’ and ‘integrity’ as well as the conformity of cultural assets to the criteria of outstanding universal value (OUV) are required. After being accepted to the World Heritage List, it is necessary to maintain the authenticity and integrity of the values in the cultural heritage sites. Aim: In this work, ‘renovation’ practices in Safranbolu, which was included in the World Heritage List in 1994, are handled in the context of ‘authenticity’ and ‘integrity’. Method: For this purpose, in the analysis, three different mimicking applications were detected as the method; unregistered buildings whose facades are arranged by mimicking the architectural features of traditional houses (A), new buildings constructed by mimicking the plan, façade and architectural elements of traditional houses (B), and listed buildings reconstructed ‘mimicking’ partially or completely the previous one (C). Results: Safranbolu has been moving away from its outstanding universal values with examples realized with ‘produce by imitating the authentic’ and ‘destroy the authentic, reproduce by imitation’ mentality. Conclusion: In a site where no building is similar to each other and each is shaped in its own context, the renovation practices where the original is ‘imitated’ puts the ‘authenticity’ and ‘integrity’ values of this town at risk.

Keywords: Conservation, Safranbolu, Rehabilitation, Renovation, UNESCO World Heritage

10.17365/TMD.2020.20.0X1

İnsanlığın ortak mirasını temsil eden UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kabul edilebilmek için, kültür varlıklarının Olağanüstü Evrensel Değer (OED) ölçütlerine uyumunun yanı sıra, ‘özgünlük’ ve ‘bütünlük’ değerlerinin de korunmuş olması şartları aranmaktadır. Dünya mirası statüsü kazanıldıktan sonra ise, kültürel miras alanlarındaki değerlerin ‘özgünlük’ ve ‘bütünlük’ değerlerinin sürdürülmesi zorunluluğu söz konusudur. Amaç: Bu çalışmada; 1994 yılında Dünya Miras Listesi’ne giren Safranbolu’da, koruma adı altında gerçekleştirilen ‘yenileme’ uygulamaları, ‘özgünlük’ ve ‘bütünlük’ bağlamında ele alınmaktadır. Yöntem: Safranbolu Eski Çarşı bölgesindeki kentsel yenileme uygulamaları üç farklı başlıkta ele alınmıştır; tescilli yapılara yönelik kısmi ya da bütüncül rekonstrüksiyon uygulamaları (A), dokuya ölçeğiyle uyum gösteren tescilsiz yapıların geleneksel konutları taklit ederek değiştirilmesi (B) ve dokuya ölçeğiyle uyum gösteren tescilsiz yapıların yıkılarak, geleneksel konutları taklit eden bir tasarım diliyle yeniden inşa edilmesi (C) Bulgular: Kentsel koruma ve restorasyon adı altında, ‘özgünü yok et, kopyalayarak yeniden üret’ ve ‘özgünü taklit ederek üret’ şeklinde gerçekleşen kentsel yenileme yaklaşımıyla tanıdık görünen ancak özgünlüğünden endişe duyulan örnekler, Safranbolu’nun olağanüstü evrensel değerlerini olumsuz etkilemektedir. Sonuç: Hiçbir yapının bir diğerini tekrar etmediği ve her birinin yerin bağlamı ile şekillendiği bir kültür ortamında, özgünün zarar gördüğü ve bir takım tekrarlarla ‘taklit’ edildiği örnekler, Dünya Miras Listesi’ndeki bu yerleşimin özgünlük ve bütünlük değerlerini ve dolayısı ile sürekliliğini riske atan bir tehlike olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Koruma, Safranbolu, Sağlıklaştırma, Yenileme, UNESCO Dünya Mirası

10.17365/TMD.2020.20.0X1

Page Range: 1-33