Amaç: Bu çalışmanın amacı tarihî kent meydanı çeperinde yer alan yapıları doğrudan etkileyebilecek turizm ve turizm ile birlikte oluşan kullanıcı yoğunluğunun tarihî ve yeni yapıların işlev ve siluetine etkilerini araştırmaktır. Hipotez: Turizmin kent meydanına getirdiği kullanıcı yoğunluğu meydana cephe veren yapıların işlev ve siluetini etkilemektedir. Yöntem: Hipotezin denenmesi için alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Alan çalışmasında, kent meydanının tarihsel süreçte geçirdiği değişimler, kent meydanında yer alan yapıların işlevsel değişimleri, günümüz işlevleri ve cepheleri incelenmiştir. Cepheler çeşitli kaynaklardan yararlanılarak kütle/form (biçim, imar planı ve parsel düzeni, işlevsel gereklilikler, topografi verileri), cephe düzeni (eksen, simetri, hiyerarşi, datum, ritim, tekrar, dönüştürme), kat yükseklikleri ve malzeme ana ve alt başlıkları altında değerlendirilmiştir. Bulgular: Bu çalışma sonucunda Ayvalık Kent Meydanı siluetini oluşturan yapıların çoğunlukla ticaret işlevi ile şekillendiği ve yeni yapıların ağırlıklı olarak cam cephe elemanlarının kullanımı ile tasarlandığı, tarihî yapılarda zemin katlarda bu bağlamda değişimlerin yaşandığı, tabelaların ise siluetin ana elemanı haline geldiği tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmada turizmin, kent meydanı siluetini doğrudan etkilemediği; fakat kullanıcı yoğunluğunun artmasına bağlı olarak meydandaki ticari faaliyetlerin arttığı ve bu etkinin yapıların cephelerini etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Turizm, Tarihi Kent Meydanı, Koruma, Yenileme

Doi: 10.17365/TMD.2022.TURKEY.25.06

Aim: The aim of this study is to investigate the effects of tourism and user density, which can directly affect the structures located on the periphery of the historical city square, on the function and silhouette of historical and new buildings. Hypothesis: The user density brought by tourism to the city square affects the function and silhouette of the buildings facing the square. Method: A field study was carried out to test the hypothesis. In the field study, the changes that the city center has undergone in the historical process, the functional changes of the buildings in the city center, today's functions and facades are examined. In the examination of the facades, various sources were used and evaluated under the main headings of mass/form, facade layout, floor heights and materials. Results: As a result of this study, it has been determined that the buildings that make up the silhouette of Ayvalık City Center are mostly shaped by the commercial function and the new buildings are mainly designed with the use of glass facade elements, while in historical buildings, changes have occurred in this context on the ground floors, and the signboards have become the main element of the silhouette. Conclusion: In the study, it has been determined that tourism does not directly affect the silhouette of the city square, but due to the increase in user density, the commercial activities in the square increase and this affects the facades of the buildings.

Keywords: Tourism, Historical City Center, Preservation, Renovation

Doi: 10.17365/TMD.2022.TURKEY.25.06