Hızlı kentleşme sonucu konut ihtiyacını karşılayabilmek için son yıllarda yüksek katlı binaların inşası artmaktadır. Nüfus yoğunluğu ve inşa hızı kentlerdeki yeşil alanların hızla azalmasına neden olmaktadır. Beton bina yüzeylerinin iklimsel etkileri ve yeşil alanların azalması sonucu kentsel ekoloji olumsuz etkilenmektedir. Bu da en çok insanlara zarar vermektedir. Günümüz kentlerinde açık yeşil alan eksikliği, bazı kentlerin gökyüzüne odaklanmasına ve gökyüzüne yükselen ağlar ya da yeşil çatılar oluşturarak bu soruna çözüm aramalarına neden olmaktadır. Son yıllarda kentlerdeki yeşil alanları arttırmak için uygulanan en yaygın yaklaşımlardan biri çatı bahçeleri oluşturmaktır. Birçok kent, binalar yükseldikçe çatı bahçeleri eklemek için dikey boyutta kentsel yeşillendirmeyi genişleterek doğayla bağlarını devam ettirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle Avrupa ve Asya'da birçok şehir binaların çatılarını yeşillendirmeye başlamıştır. Ancak kentleşme sorunu yaşayan Türkiye'de, çatı bahçelerinin önemi henüz anlaşılamamış ve kullanımı yaygınlaşamamıştır. Çatı bahçelerinin; ısınma masraflarının azaltılması, çatının ısı izolasyonunun artırılması; drenaj masraflarının, atık su miktarının, toz ve duman seviyelerinin, ses kirliliğinin ve çevrenin değişen iklimsel özelliklerinin azaltılması gibi ekonomik, ekolojik ve sosyal faydaları-işlevleri vardır. Bu nedenle, bu çalışmada Trabzon kentindeki çatı bahçelerinin türleri ve kullanım amaçları belirlenmiştir. Trabzon kentindeki çatı bahçeleri biçimsel-fonksiyonel açıdan incelenmiş ve bu çatı bahçelerinden ekolojik olarak nasıl yararlanılabileceği tartışılmıştır. Bu amaçla, Trabzon ilindeki 12 çatı bahçesi incelenmiş. Çatı bahçelerinin kullanım türleri ve yararları sınıflandırılarak insanların kullanım amaçları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çatı Bahçeleri, Yeşil Çatılar, Kentleşme Sorunları

Doi: 10.17365/TMD.2016922568

In order to meet the housing needs of dense population living in the cities, the construction of high-rise building has been increased in recent years. This density and speed in construction results in a rapid decrease in urban green spaces. The effects of the surfaces of concrete buildings on climate and the decrease of green spaces have a negative effect on urban ecology and this mostly harms humans. Policies for creating and preserving urban green space are increasingly implemented at a variety of urban densities and spatial scales. The search for new open spaces in today’s growing urban areas has caused some cities to look skywards and create a network of sky rise or rooftop greenery. In recent years, one of the most common approaches for increasing the amount of green spaces in the city is rooftop gardens. Many cities aim to maintain their connections to nature by expanding its urban greening in the vertical dimension to include rooftop gardens as the city’s buildings become taller. Especially in Europe and Asia many cities have started to green the roofs of buildings. However, in Turkey which deals with urbanization problems, the importance of rooftop gardens has not yet been understood and rooftop gardens have not yet been utilized in urban planning. Rooftop gardens have economical, ecological, social advantages and functions such as decreasing heating costs, increasing heat isolation of the roof, decreasing drainage costs, waste water amount, dust and smoke levels and environmental noise, and changing climatic properties of the environment. For this reason, in this study we tried to determine the perceptions of people in Turkey, Trabzon about rooftop gardens, their usage types and the way they benefit from them. We tried to determine the general perception about rooftop gardens in Trabzon and how these rooftop gardens can ecologically be utilized in urban policy were discussed. With this purpose, 12 rooftop gardens in Trabzon province were investigated. The usage types and the benefits of the rooftop gardens were classified and also the plant types that people used were also added in the results.

Keywords: Rooftopgardens, Green Roofs, Urbanization Problems

Doi: 10.17365/TMD.2016922568