Amaç: Bu çalışmanın amacı atıl köy okullarını köyün sürdürülebilirliğine katkısı yönünden değerlendirmek ve bu konuda geleceğe yönelik öneriler sunabilmektir. Araştırmada okulların tespiti ve yeni işlevin belirlenmesinde mimari çerçevede izlenebilecek bir analiz yöntemi önerebilmek hedeflenmiştir. Yöntem: Çalışmada Çanakkale’de belirlenen yeniden işlevlendirmeye konu olmuş 10 köy okulu, mimari çerçevede oluşturulan bir analizle ele alınmıştır. Analizler okulun köydeki konumundan plan şemasındaki mekân kullanımına kadar indirilmiştir. Bulgular: Mevcut durumda okullara verilen yeni fonksiyonların atölye, sergi, idari, sosyal-dini ve izcilik faaliyetleri olduğu ve okullarda köylüyü kullanıma direkt olarak dahil edenlerin canlı ve bakımlı, ancak tamamen turist odaklı işlevlendirilenlerin yaşayan bir yer izlenimi vermediği görülmüştür. Okulların tamamının köy anayolu üzerinde yer aldığı, bazı köylerde okulun köyün merkez odağının bir parçası olduğu bazılarında okulun tek başına ayrı bir odak meydana getirdiği gözlenmiştir. Okul arazilerinde yapılaşma oranı %26 ile %8 arasında değişmektedir. Planlardaki değişikliklerde derslik sayısını artırmak hedeflemiştir. Sonuç: Okulların köye katkı sağlayabilmesi iki yöntemle gerçekleştirilebilir. İlki, okulların yeniden asli işleviyle kullanılmalarıdır. Bu öneride eğitim mekânı olarak salt okul binası ve bahçesi değil köyün tamamı düşünülmelidir. İkinci yol ise hem tasarım aşamasında hem de kullanım aşamasında köylüyü içine alan, köylüye hitap eden bir kullanımın sağlanmasıdır. Köylüyü bir araya getirecek faaliyetler hem sosyalleşmeyi destekleyerek okulun bir buluşma mekânı haline gelmesini sağlamada hem de köylünün üretmesine katkıda bulunmada etkilidir.

Anahtar Kelimeler: Kırsal Eğitim, Eğitim Yapıları, Tip Projeler, Taşımalı Eğitim, Kırsal Sürdürülebilirlik

Doi: 10.17365/TMD.2020.21.4

Aim: The aim of this study is to evaluate idle village schools in terms of their contribution to the sustainability of the village and to offer future-oriented suggestions on this issue. To propose an analysis method created in an architectural framework in determining the new functions of schools. Method: In the study, 10 re-functioned village schools in Çanakkale were handled with an analysis created in the architectural framework. The analysis has been reduced from the location of the school in the village to the use of space in the plan chart. Findings: New functions are workshops, exhibitions, administrative, social-religious and scouting activities. . The schools used by the villagers are alive and well-maintained, while those that are functioning for tourists are in neglected. All of the schools are on the main road providing village transportation. In some villages, it is observed that the school is a part of the central focus of the village, while in others it is a separate focus. The construction rate in school lands varies between 26% and 8%. In the changes in the plans, it aimed to increase the number of classrooms. Conclusion: Two suggestions were mentioned for schools to contribute to the village. The first is that schools are reused with their primary function. In this proposal, not only the school building and the garden, but the whole village should be considered as a training place. The second way is to provide a use that appeals to the villagers, both in the design phase and in the use phase. The activities that will bring the villagers together are effective both in ensuring that the school becomes a meeting place by supporting socialization and contributing to the production of the villager.

Keywords: Rural Education, Education Buildings, Type Projects, Transportation Based Education, Rural Sustainability

Doi: 10.17365/TMD.2020.21.4